Çocuk Felci ( Poliomyelit ) Aşısı
Çocuk felci, son derece bulaşıcı nitelikte ve büyük tehlike arz eden önemli bir hastalıktır. Dünya genelinde çocuk felcine karşı 1957 yılından bu yana aşılama kampanyaları yürütülmektedir. Bu kampanyalar sayesinde çocuk felcinin görülme sıklığı dünya ölçeğinde yüzde 99 oranında azalmıştır. Ancak hala bazı Güney Asya ve Afrika ülkelerinde önemli bir tehdit olmaya devam ediyor. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Çocuk Doktoru Songül Uzgelir, çocuk felci hastalığı ve aşısı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Çocuk Felci Nedir?
Çocuk felci, poliovirüs olarak adlandıran bir virüsün, sinir sistemini tahrip etmesinin sonucunda meydana gelen bulaşıcı bir hastalıktır. Çocuk felci, genellikle beş yaşından küçük çocuklarda karşımıza çıkar.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı veriler incelendiğinde her iki yüz çocuk felci vakasından birinin kalıcı felç ile sonuçlandığını göstermektedir. Bunun yanı sıra 1988 yılında başlatılan, çocuk felcinin yok edilmesini hedefleyen küresel ölçekli kampanya sayesinde Amerika, Batı Pasifik, Güneydoğu Asya ve Avrupa ülkelerinde hastalığın görülme sıklığı büyük oranda azalmıştır.
Buna rağmen Pakistan, Nijerya ve Afganistan gibi aşılama uygulamalarının yetersiz olduğu ülkelerde yaygın şekilde çocuk felci görülmektedir.
Çocuk Felci Belirtileri Nelerdir?
Çocuk felci bulaşan kişilerin yüzde doksan beşlik bölümünde herhangi bir belirti gözlenmez. Ancak semptom gösterilmese bile enfekte olmuş kişiler virüsü taşımaya ve yaymaya devam edebilir. Çocuk felci sinir sistemine ulaşırsa felç edici bazı belirtiler görülebilir.
Paralitik olmayan vakalarda görülen semptomlar bir ila on gün arasında devam edebilmektedir. Bu semptomlar şu şekildedir:
- Yüksek ateş
- Boğazda ağrı
- Menenjit
- Kusma
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
Paralitik vakalarda görülen semptomlar ise şu şekildedir:
- Şiddetli seyreden kas ağrıları ve spazmlar
- Refleks Kayıpları
- Ani gelişen, geçici veya kalıcı felç
- Uzuvlarda deformasyon
Tam bir felç meydana gelmesi düşük bir olasılıktır. Çocuk felci vakalarının yalnızca yüzde birlik bölümünde kalıcı felç gözlenir. Çocuk felci vakalarının yüzde beş ila onluk bölümünde ölümle sonuçlanan tablolar meydana gelebilmektedir.
Çocuk Felci Nasıl Bulaşır?
Çocuk felci hastalığının bulaşıcı niteliği son derece yüksektir. Enfekte olmuş kişi temas yoluyla virüsü bulaştırabilmektedir. Virüs barındıran dışkılara temas veya nadiren öksürük ve hapşırık yolu ile de bulaşabilmektedir. Bu durumun temel nedeni virüsün sadece bağırsaklarda değil aynı zamanda boğazda da yaşayabilmesidir.
Özellikle temiz su ve sifonlu tuvaletlere erişim şansı bulunmayan insanlar çocuk felcinin bulaşması açısından daha büyük risk altındadır. Kanalizasyon ve içme suyunun birbirine karıştığı durumlarda da hastalığın bulaşma ihtimali artar.
Hamile kadınlar, bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmemiş beş yaşından küçük çocuklar ve HIV enfeksiyonu yaşayan kişiler çocuk felci virüsüne karşı son derece duyarlıdır.
Çocuk Felci Nasıl Tedavi Edilir?
Çocuk felci virüsüne karşı kullanılan bir ilaç bulunmaz. Bu yüzden asıl amaç hastalığın bulaşmasını engellemek ve çocuklarda virüse karşı bağışıklık geliştirmektir. Tedavide hastanın yaşam kalitesini olumlu yönde etkilemek, ağrılara dayanmasını kolaylaştırmak, olası komplikasyonları önlemek hedeflenir. Bu nedenle çocukların aşılanması çocuk felci ile mücadelenin en önemli aracıdır.
Çocuk felci yaşayan hastalar için uygulanabilecek destekleyici tedaviler şu şekildedir:
- Ağrı kesici uygulamaları
- Yatak İstirahati
- Solunum cihazı uygulamaları
- Antibiyotik uygulamaları
- Kas gevşeticiler
- Fizik tedavi
- Pulmoner rehabilitasyon
Çocuk Felci Aşısının Önemi ve Hastalığın Önlenmesindeki Rolü
Çocuk felcini önlemek için en başarılı yöntem aşı uygulamalarıdır. Günümüzde çocuk felci virüsüne karşı uygulanan iki farklı aşı bulunmaktadır. Bu aşılardan ilki Oral Polio Aşısı ağız yolundan damla ile uygulanır. İnaktif Polio Aşısı ise koldan kas içerisine enjekte edilerek uygulanır. Ülkemizde Oral Polio aşısı altıncı ve on sekizinci ayını tamamlayan bebeklere uygulanır. İnaktif Polio aşısı ise beşli karma aşının içerisinde değerlendirilerek 2., 4., 6., ve 18. aylarda uygulanır. Kas içerisine enjekte edilen inaktif polio aşısı 48. ayda çocuklara dörtlü karma aşı içerisinde de bir kere uygulanır. Yani toplamda beş doz olarak uygulanır.
Sağlıklı yetişkin bireyler hastalık açısından önemli bir risk grubu değildir. Ancak çocuk felcinin yaygın şekilde görüldüğü bölgelere seyahat eden kişiler, seyahate çıkmadan önce mutlaka aşı yaptırmalıdırlar.
Amerika Birleşik Devletleri çocuk felci aşılama politikasını en erken, aktif ve hızlı şekilde yürüten ülkelerin başında gelmektedir. Yıllar içerisinde ABD’de çocuk felci vakalarının sayısı büyük oranda azalmıştır. 1952 yılında kayıtlara geçen 57.623 vaka varken günümüzde ABD’de çocuk felci vakasına rastlanmamaktadır.
Bu yüzden siz de çocuğunuz için çocuk felci aşısı yaptırmayı ihmal etmeyin.
